Petrol fiyatları..

     Dünya'da petrol fiyatlarının çakılması şüphesiz ki arz talep dengesinin bozulmasından kaynaklanıyor. Petrol talebinde akla gelen ilk sektör akaryakıt olsa da, Dünya genelinde petrolün önemli bir kısmı ağır sanayi üretiminde kullanılmakta. Ülkeler arası ithalat ve ihracatın durması, ağır sanayinin üretime ara vermesi ve aynı anda insanların sokağa çıkma yasakları ve endişeleriyle beraber araç kullanımını bırakması petrole olan talebi sıfır noktasına yakın bir noktaya getirdi.

     Ülkemizde 7 lira civarı olan benzin fiyatının 23.04.2020 tarihi itibariyle 4.70 liraya kadar gerilemesi vatandaşların büyük bir çoğunluğunu memnun etse bile işin arkasını bilen kişiler bu rakamların dünya piyasasına göre halen çok ama çok yüksek olduğunun farkında. Dünya piyasasında şuan ( 23.04.2020 - 12:30 ) brent petrolün varil fiyatı 21.77 amerikan dolarından satış görüyor.


Şimdi konumuzun daha anlaşılabilir hale gelmesi için bu 1 Varil petrol nedir ne değildir onu açıklamamız gerekiyor.

1 Varil petrolden ne üretilir;

1 petrol varilin litre bazından ağırlığı 159 litredir.  bu 159 litrenin (vereceğim rakamlar ortadoğu rafinerilerindeki ortalama rakamlardır, her işleniş biçiminde küçük farklar ile bu rakamlar değişebilir)

%43 Benzin (68.37 lt)
%18 Fueloil ve Motorin (28.62 lt)
%11 LPG, Propan, Bütan gibi sıvı haldeki gazlar (17.49 lt)
%9 Jet yakıtı (14.31 lt)
%5 Asfalt (7,95 lt)
%14 Diğer Ürünler plastik, kauçuk vb. (22.26 lt)

Elde edilmektedir. tabi bu rakamlar rafineriye ve coğrafya ya göre farklılıklar gösterebilir.

Yukarıda yer alan ortalama rakamları göz önüne aldığımızda varil başına ortalama 10$ işlenme ve nakliye ücreti eklendiğini farz ederek 31.77 amerikan doları güncel kur ile: 221.75 Türk Lirası karşılığında vergileri düşersek yukarıdaki ürünlere sahip olmamız gerekmekte.

Biz vatandaş olarak şuan bu 1 varil petrolü satın aldığımız paranın üzerine 100 lira daha koyarak yani 322 Türk Lirasına 68.37 litre ( bir varil petrolün içindeki benzin miktarı ) alabiliyoruz. Yani 1 varil petrol parasından 100 lira daha fazla ödeyerek o varildeki sadece benzin miktarını almamız mümkün.


Bu kadar acımasız bir vergi sistemi dünyanın hiç bir yerinde görülmemiştir.

El vicdan, el insaf..

Altıntı metin:

Haberlerde sürekli varil başına petrol fiyatları veriliyor. Bir varil petrol, günlük yaşamda karşılığı olan bir ölçü birimiyle nasıl ifade edilir? 1 varil petrolden ne kadar benzin, ne kadar mazot üretiliyor?

 Bir varil petrol, günlük yaşamda karşılığı olan ölçülerle 159 litre veya 0.7 tona karşılık gelmektedir. Petrolde litre çok kullanılan bir ifade değildir, genellikle varil kullanılır. Petrol deniz yolu ile taşındığında “artık ton” (1016 kg) ve “metrik ton” (1000 kg) birimleri ile de ifade edilir.

Ham petrolü çıktığı hali ile değil, rafinerilerde yapılan işlemler sonucu ortaya çıkan ürünleri kullanırız. Ham petrolün kalitesi, rafinerilerde kullanılan teknoloji, 1 varil ham petrolden ne kadar ürün elde edilmesi ile doğrudan bağlantılıdır.

Örneğin, ABD’de bir varil ham petrolden 63 litre benzin, 22 litre ağır fueloil elde edilir; oysa Ortadoğu’da bir varil petrol ancak 31 litre benzin, buna karşılık 63 litre fueloil verir. Ham petrol yüzlerce farklı hidrokarbon içerir. Ham petrolün rafinerilerde arıtılması ve işlenmesi sonucunda, ortalama olarak yüzde 43 benzin, yüzde 18 fueloil ve motorin, yüzde 11 LPG (sıvılaştırılmış petrol gazı, propan veya propan-bütan karışımı), yüzde 9 jet yakıtı, yüzde 5 asfalt ve yüzde 14 diğer ürünler elde edilmektedir.

Benzin, gaz, motorin, jet yakıtı ve plastikler... Bu ürünler ve daha pek çokları, ham petrolün, rafinerilerde çok sayıda işlemden geçirilip arıtılmasıyla elde edilir.

Petrol ürünlerinin kullanım alanları: Petrol ürünlerinin şaşırtıcı kullanım alanları vardır. Mumlarda ve cilalarda petrol mumu (parafin mumu) bulunur; parfümler, kozmetikler ve hatta peynirin bozulmasını önleyen bazı maddeler petrol yağlarından hazırlanır.

Böceklere karşı kullanılan ilaçlarda başka petrol yağları vardır. Etilen (domatesleri yapay olarak olgunlaştırmak için de bu madde kullanılır) ve yapay ipek ya da tırnak cilası yapımında kullanılan aseton gibi ürünler arıtma işleminden elde edilen gazlardan üretilir.

Yapay kauçuk, plastikler ve sıvı deterjan yapımında kullanılan başlıca kimyasal maddeler de yine petrol ürünüdür. Pek çok ilaç ve boya, hatta sakız ve güçlü patlayıcılar gibi maddeler de petrol ürünleri içerebilir.

Petrol gazları soğutularak ve sıkıştırılarak sıvılaştırılabilir; tüplere doldurularak pazarlanan bu tür propan ve bütan gibi gazlar çoğunlukla mutfaklarda ve aydınlatma amacıyla kullanılır.

Günlük yaşamımızda bu kadar farklı ürünler elde edilen petrolün ne kadar önemli olduğu ve uğruna niçin savaşlar çıkarılıp, ülkelerin işgal edildiği sadece petrolden üretilenlere bakılarak da anlaşılabilir.

- Enerji ile ilgili istatistiklerde çoğu zaman TEP kısaltması ile karşılaşıyoruz. Bu nedir?

 Enerji kaynaklarımız çok çeşitlidir. Birincil enerji kaynakları, ikincil enerji kaynakları gibi isimlerle adlandırdığımız enerji biçimlerinin her birinin kendine özgü ölçüleri vardır. Petrolü varil, elektriği kilovatsaat, kömürü ton, doğalgazı metreküp vb. ölçü birimleriyle ifade ediyoruz.

 Enerji alanında neler olduğunu ve neler yapılabileceğini anlamak için tüm farklı olan bu ölçülerin ortak bir ölçüye çevrilmesi gerekmektedir. Bu kolaylık için temel ölçü olarak ton eşdeğer petrol (TEP) kullanmaktayız. Enerjide ortak birim T E P Bir başka ifade ile TEP, enerji üretim ve tüketim hesaplamalarında kullanılan bir ölçü birimidir. 1 ton ham petrolün eş değeri olarak tanımlanır. Örneklersek 1 ton fueloil (4) için TEP çevrim katsayısı 0.960, 1000 kilovatsaat elektrik enerjisi için TEP çevrim katsayısı 0.086’dır ve bu çevrim değerleri cetveller haline getirilmişlerdir. Somutlar isek bir işyeri yılda 1 milyon kilovatsaat elektrik enerjisi tüketiyor, ayrıca da 5 bin ton fueloil kullanıyor. Bu fabrika acaba kaç TEP’lik enerji tüketmektedir? Yukarıda verilen dönüşüm katsayılarından hareketle Bu fabrika 1000 kilovatsaat elektrik * 0.086 = 86 TEP, 5000 fueloil * 0.960 = 4800 TEP olur. Toplam ise 86 + 4800 = 4886 TEP’tir. Ülkemizde 2006 yılı toplam enerji üretimi, 99 milyon 590 bin TEP’dir. Bu rakam çok büyük olduğundan ya bin ton eşdeğer petrol ya da milyon ton eşdeğer petrol ifadelerini de görebilirsiniz. Bu toplamdan gidersek 99 milyon 590 bin ton eşdeğer petrol ya da 99.59 milyon eşdeğer petrol gibi. Bir başka örnek olarak da, 2006 yılında 72.97 milyon olan nüfusumuzdan hareketle kişi başına üretim, 1365 kiloton eşdeğer petrol diyebiliriz.

Kaynak: Elektrik Mühendisleri Odası